■ «خانه‌ی قانعی»، یکی از برندگان جایزه‌ی «A’ Design Award 2017» بخش معماری

عنوان پروژه : خانه ۱۷۱ (قانعی)
معماری : محمدرضا قانعی (شرکت مهندسان مشاور و معمار پلشیر)
تاریخ اجرای پروژه : ۸۴-۸۹
موقعیت : اصفهان

مسابقه طراحی « A’ Design Award» برای ترویج و شناسایی بهترین آثار طراحی خلاقانه در سراسر جهان، تأسیس شده است. سالیانه پروژه هایی که در نوآوری، تکنولوژی، طراحی و خلاقیت متمرکز می باشند، کاندید « A’ Design Award» می شوند. لازم به ذکر است که طرح هایی قبول می گردند که در بازه زمانی ۱۰ سال اخیر طراحی شده باشند. هدف اصلی این مسابقه، ایجاد بینش جامع و درک شیوه های طراحی مناسب و هماهنگ با برگزیده ترین طرح های بین المللی در تمام زمینه های صنعتی می باشد. همچنین هدف نهایی این رقابت ترغیب و تشویق طراحان، شرکت ها و برندها در سراسر جهان به منظور ایجاد سازه ها و پروژه هایی با کیفیت که سودمند برای جوامع انسانی است، می باشد. پروژه خانه قانعی؛ یکی از برندگان مدال طلا جایزه بین المللی طراحی ۲۰۱۷ A Design Award که در اینجا قصد داریم به طور خلاصه آنرا بررسی کنیم.

در واقع این خانه بر روی استخوانبندی اولیه ی خود با همان حس تاریخی و خاطره انگیز، که به دوران پهلوی اول باز می گردد، شکل گرفته است. بنایی که با فرم U شکل، حیاط مرکزی را دربرگرفته بود و ساکنان خود را به پیروی از سیاق زندگی سنتی وا می داشت. اما با گذر سال ها و وارد شدن به مرحله ی تازه ای از زندگی، فضای موجود خانه دیگر پاسخگوی نیازهای خانواده نبوده و ضرورت افزایش فضای زندگی خودنمایی می کرد. اولین دغدغه ی معمار در این گام، افزودن یک طبقه به بنا، به منظور اضافه کردن چند اتاق بود. با انجام شدن این کار در خلال طرح، نیاز بود که حس فضایی واحد و منسجم، مانند حسی که در ماهیت خانه های اصیل ایرانی نهفته است به بنا القا شود. این نیاز با ایجاد یک سقف واحد، (که قرابتی معنایی با ایوان بناهای ایرانی داشت) بر روی کل خانه برطرف گردید؛ تا حس وجود سرپناهی وحدت بخش را برای تمام اعضای خانواده ایجاد کند.

این طرح طی هفت سال به ثمر نشست و در نهایت خانه ای متشکل از جداره های قدیمی با سقف و راه پله ای که همچون یک مفصل، دو بخش از پیکره ی خانه را به هم متصل می کند به دست آمد. قرارگیری سه پلکان روی هم به پدید آمدن سیرکولاسیونی بی انتها کمک کرده است؛ علت بی انتها خواندن دسترسی ها از آن روست که، از نقاط مختلف هر بخش از خانه می توان پا به پلکان گذاشته، و ارتباط با نقطه ای متفاوت از آن را برقرار کرد.

در این پروژه تلاش شده علاوه بر حفظ تعدادی از عناصر سمبلیک و قدیمی خانه، نظیر درخت توت، حوض آب موجود در حیاط و یا دیوارهای آجری، حسی از معماری خانه های قدیمی حفظ شود؛ بخشی از این مأموریت توسط فضای خالی زیر اتاق مهمان، که به عنوان محل پارک خودرو از آن استفاده می شود و تداعی گر ساباط در شهرسازی سنتی است، بر عهده گرفته شده است. حفظ دیوارهای خاطره انگیز خانه، مانند ضلع غربی که در حفظ ماهیت حیاط مرکزی کوشیده است، را می توان از دیگر ارزش های طرح به شما آورد.

نمای دو پوسته ی جنوبی، خوانشی امروزی از پنجره های چوبی مشبک با شیشه های رنگی و پرده های ضخیم تمام قد (معماری بومی منطقه) است. با ورود به محدوده ی خانه و عبور از شیبی ملایم، سلسله مراتب ورود به ساختمان، فضای واسطی را به وجود می آورد که تداعی کننده ی عملکرد هشتی در معماری سنتی است.
در این طرح، پوسته ی داخلی نیز نقش پنجره های مشبک رنگی را ایفا میکند و با هدایت نور به داخل و ایجاد تشعشعات رنگی، روحی تازه تر در کالبد خانه می دمد؛ ارتفاع سنجیده ی سقف یکپارچه، باعث شده تا واپسین لحظات وجود خورشید در آسمان، خانه از نور طبیعی بهره مند شده و در ترکیب با رنگ آبی سقف، مصداقی از آسمان روز را به تلألؤ در می آورد.

برگرفته از : arel.ir